List z wnętrza ciała
Czerw 25, 2014 Żywność i żywienie
Zgubny wpływ ultrafioletu
Długotrwały brak ochrony przed słońcem może doprowadzić do poważnych zmian chorobowych. Powstające pod wpływem promieniowania UV cząsteczki o charakterze wolnych rodników są nierozerwalnie związane z rozwojem starczego zwyrodnienia plamki żółtej – AMD (Age-related Macular Disease). Chorobę tę uważa się za główną przyczynę utraty wzroku. Przy AMD w okolicy plamki żółtej, dochodzi do nieodwracalnych zmian siatkówki oka. W plamce żółtej znajduje się największe nagromadzenie fotoreceptorów. Do tego tylko w jej obrębie ulokowane są fotoreceptory o specjalnej strukturze, dzięki którym możemy widzieć barwy. Ogniskują się tam promienie światła i dlatego możliwe jest wyraźne widzenie obiektów, za którymi podąża nasz wzrok. Jest to więc jedno z najważniejszych miejsc w oku, które pozwala na prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku. Skutkiem nieleczonego AMD jest całkowita utrata wzroku.
Do symptomów choroby należą zaburzenia widzenia w centralnym polu, postępujący spadek ostrości wzroku (zwłaszcza z bliska), niewielkie mroczki, deformacje obrazu oraz utrudnione rozróżnianie kolorów. Choć jednoznacznych przyczyn zwyrodnienia plamki żółtej jeszcze nie odkryto to wiadomo, że wpływają na nie m.in.:
- wiek (największą liczbę zachorowań odnotowuje się wśród osób po 75. roku życia)
- długotrwałe narażenie wzroku na intensywne światło
- niedobór przeciwutleniaczy takich jak: witaminy E, C, beta-karoten, sele
Szkodliwy wpływ promieni słonecznych powiązany jest także z kataraktą, zaćmą, skrzydlikiem (będącym pogrubieniem spojówki w kształcie skrzydeł, prowadzącym do ograniczenia widzenia) i rakiem skóry wokół oczu.
Co przeszkadza najbardziej?
Jak wskazują wyniki badań, na problemy z oczami najczęściej skarżymy się w czasie przebywania na słońcu bez odpowiednich okularów przeciwsłonecznych. Niemal równie często dyskomfort odczuwamy długo czytając, pracując przy złym oświetleniu i przebywając w zadymionych pomieszczeniach. Badania dotyczące zdrowia oczu na grupie 1000 osób (przeprowadzone przez firmę ASA) wykazały, że:
- mieszkańcy mniejszych miast oraz mężczyźni najczęściej doznają uczucia dyskomfortu związanego z zaburzeniami widzenia w trakcie przebywania za kierownicą
- osobom zamieszkałym w większych miastach przeszkadzają najbardziej zadymione pomieszczenia. Najczęściej skarżą się na to w związku z dyskomfortem oczu osoby mające 35–55 lat
- kobiety częściej niż mężczyźni odczuwają problemy w związku z przebywaniem na słońcu bez okularów, czytaniem, bądź pracą przy złym oświetleniu oraz pobytem w zadymionych miejscach
- praca przy komputerze męczy wzrok najbardziej osobom od 45. do 65. roku życia
To, co można zrobić dla naszych oczu w okresie wiosenno-letnim, zawiera się w dwóch słowach: okulary i dieta. Osoby z jasnym kolorem tęczówek są bardziej narażone na szkodliwy wpływ promieniowania UV. Niemniej wszyscy, bez względu na kolor oczu, powinni zaopatrzyć się w okulary przeciwsłoneczne z filtrem o udokumentowanej skuteczności. Najlepszą ochronę zapewniają szkła brązowe, bursztynowe, zielone lub szare. Na okularach zawsze szukajmy oznaczenia CE, potwierdzające zgodność z europejskimi standardami bezpieczeństwa. Jak wynika z badań ASA, 41% respondentów nosi okulary przeciwsłoneczne i uważa ich stosowanie za działania zapobiegające problemom ze wzrokiem. Niestety, nawet szkła wyposażone w najlepsze filtry przeciw promieniowaniu UV nie gwarantują wystarczającej ochrony! Wielki wpływ na nasze zdrowie ma prawidłowa dieta. Udowodniono bezpośrednią zależność pomiędzy spożywaniem niektórych składników pokarmowych a prawidłowym funkcjonowaniem oka. Dobroczynnie na przebieg procesów związanych z widzeniem działają substancje pochodzenia roślinnego. Obecne w nich karotenoidy, antocyjany oraz cynk mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na AMD. Im więcej wymienionych składników dostarczymy w diecie przez całe życie, tym mniejsze prawdopodobieństwo pojawienia się tego schorzenia w wieku starszym. Badania epidemiologiczne wskazują wręcz na korelację pomiędzy niskim spożyciem karotenoidów (luteiny, likopenu) i zwiększonym ryzykiem wystąpienia AMD oraz katarakty. Zapewnienie organizmowi wszystkich potrzebnych mu składników w optymalnych dawkach jest niezwykle trudne. Dlatego najbezpieczniej i najwygodniej będzie sięgnąć po odpowiedni suplement diety. Niepokojące jest, że aż 41% respondentów nie stosuje żadnej profilaktyki zapobiegającej utracie zdrowia oczu. Tylko 27% ankietowanych przyjmuje odpowiednie preparaty. Dobrze, gdy w ich składzie znajdą się:
- luteina – karotenoid, który gromadzi się w plamce żółtej i soczewce. Stanowi ona naturalny filtr ochronny siatkówki przed promieniowaniem UVA i UVB. Wraz z astaksantyną odgrywa kluczową rolę w ochronie antyoksydacyjnej oka. Zabezpiecza też przed spadkiem pigmentów plamki żółtej
- antocyjanozydy borówki czernicy – zwiększające napięcie żył, polepszające mikrokrążenie w siatkówce i naczyniówce oka
- witaminy antyoksydacyjne (E, C) oraz cynk i selen – przeciwutleniacze niezbędne dla ochrony organizmu przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Szczególnie w starszym wieku dochodzi do zachwiania równowagi pomiędzy procesami powstawania i eliminowania ich, co może stać się przyczyną wielu zaburzeń, w tym związanych z procesem widzenia
